Marbh ag Tae…

Suí síos maith bean agus bíodh cupán tae agat! Abairt coitianta in Éirinn… agus sa Phalaistín. Go dtí seo níor thuig mé cé chomh fáilteach is a bhí na Phalaistínigh! Agus an beirt againn ag siúl bhí ar Maya agus mé féin stopadh chun cupán tae a bheith againn le h-únéirí siopaí gur athain muid. Trí uair a thóg sé orainn siúlóid fiche nóiméad a dhéanamh! Bíonn an caife agus an tae láidir le neart siúcra ann. Déan cinnte nach gcríochnaíonn tú an cupán caife mar go bhfuil sraith ar nós puiteach ag an mbun. Labhair siad liom faoin streachailt, gur dúnadh os cionn míle siopa ar sráid Al Shuhada agus gur cuireadh
séala ar cúig chéad dóibh. Bhí ar na h-únéirí bhogadh ón áit. Gabhadh na tithe go léir do na lonnaitheoirí freisin. An t-aon rud atá uathu ná go mbeidh siad in ann filleadh ar an sráid agus obair ann arís. Chomh luath is a chuala siad gur Éireannach mé tháinig miongháire orthu agus bhí fáilte is fiche romham. Thuig neart acu an nasc idir Éireann agus an Phalaistín; gur tharla neart de na rudaí céanna dúinn agus cuireann siad an mileán go léir ar an mBreatain. Tá fear darbh ainm Muhammed al-Qiq ar stailc ocrais faoi láthair. Iriseoir a gabhadh gan cúis. Tá ochtó-ocht lá caite aige agus ní ligfidh an Iosrael leis. Rinne fear amháin nasc idir sin agus Bobby Sands.

Bhí deis agam dul chuig na suíomhanna religiúineach i Hebron. Tá foirgneamh d’arbh ainm Tuama na Patrarcaí ann. Glaonn na Muslamaigh ‘Ibrahimi Mosque’ air agus glaonn na Giúdaigh ‘Cave of Machpelah’ air. Tá an foirgneamh roinnte ina dhá leath; mosque agus synagogue. Seo an áit inar cuireadh Abrahám agus a bhean. Bhí sléacht ann i 1994; mharaigh Giúdach naonúr is fiche a bhí cromtha ag abair a bpaidreacha i rith Ramadan.

De bharr gur idirnáisiúntach mé bhí cead agam dul chuig an taobh Giúdach. Bhí imní ar Maya go gcaisfidh lonnaitheoir orainn mar dá n-athneoidh siad gur gníomhaígh muid bheadh buairt ann go n-ionseoidh siad muid. Tá an áit cosúil le éanadán, ag coinneál na Palaistínigh amach. Ní thuigim fós cén fáth go mbogfaidh duine as Brooklyn, i Meirceá chuig an áit seo, chun cónaí in éanadán agus a bheith buartha faoi a mbeatha agus beatha a bpáistí gach uile lá. Cinnte tá saol níos saoire ann  ach an fiú é?

I Lár Na Trioblóide

Bhí na físeáin feicthe agam na mílte uaire; buachaillí óga Phalaistíneach, lán le
fearg is frustrachas, ag caitheamh clocha ag fórsaí míleata Iosrael. Na saighdiúirí ag úsáid gunnaí le piléaraí rubar. Chun a bheith sonrach; is piléaraí cruacha, brataire i rubar atá ann. Níor cheap mé riamh go mbeidh mé ag seasamh ar sráid ag breathnú ar an gcoimhlint seo ag tarlú!

Thuigeamar go dtarlóidh an coimhlint de bharr gur mharaigh an airm cailín Palaistíneach ar lá roimhe. Dúradh liom na fuinneoga a dhúnadh san ionad, ionas nach dtiocfaidh an deorghás isteach chugam agus nach mbeidh an fhuam óna gránáid fuaime chomh dona sin. Chualamar coiscéimeanna ar an díon…bhí na saighdiúirí ar ár bhfoirgneamh! Bhíomar i lár na trioblóide! Buachaillí óga ag caitheamh clocha i gcoinne an bhfoirgneamh, saighdúirí ag caitheamh gránáid fuaime ar ais! Anonn is anall! Rith ceist liom “Cá bhfuil máithreacha na buachaillí sin?” Dúradh liom nach mbeadh aon duine in ann smacht a chuir orthu. Rith smaoineamh eile liom “Cá bhfaigheann siad na clocha?” Cúis amháin ná go gcaitheann na lonnaitheoirí clocha ar na bPalaistínigh, sin an fáth go bhfuil mogalra os ár gcionn ar na sean-sráideanna. Ag breathnú ar an mbaile tá sé éasca le feiceáil ní hé sin an t-aon áit a fhaigheann siad iad. Tá roinnt foirgnimh ag titim as a chéile, brablach ar fud na háite. Ní raibh mé ag iarraidh a bheith maslach mar sin níor dhuirt mé leo go raibh glanadh suas ag teastáil go géar ionas nach mbeidh diúracán ag na buachaillí seo. Tá na físeáin den choimhlint ar fáil anseo.

Tar éis cúpla uair stop an troid agus bhíomar in ann an fhoirgneamh a fhágáil. Thaispeán Issa Sráid Al-Shuhada dom, na siopaí dúnta, na geataí agus claíocha arda a choimeádann na Palaistínigh istigh. Mhínigh sé go raibh Al-Shuhada an mhargadh is gnóthaí agus is mó sa Bhruach Thiar. Sular dhún saighdiúirí na hIosráile an mhargadh bhí an áit dubh le daoine ó ghach áit sa Phailistín agus an Iordáin. Anois níl ach scáilbhaile fágtha lán le brúscar óna lonnaitheoirí.

Maraíodh cailín eile an lá sin. Chualamar na hurchair dhá sráid uainn. Chuaigeamar tríd seicphointe chun casadh le dreamanna eile le labhairt faoin eachtra. Chas mé le fear ó Ghaillimh atá ag obair leis an gClár Tionlacan Éacúiméineach sa Phalaistín. Agus muid ar ár mbealach ar ais chuig an seicphointe stop saighdúirí Issa mar gur thuig siad gur Phalaistíneach é. Chuardaigh siad a mhála, cé gur chuaigh sé tríd an seicphointe fiche nóiméad roimhe. Níor cheistíodh aon duine eile ach bhí na saighdiúirí drochbhéasach linn. Bhí náire ar Issa ach ní raibh aon dul as. Tarlaíonn sé seo go minic.

Bhí níos mó feicthe agam den fhorghabháil in aon lá amháin ná a bhí feicthe agam sna mílte físeáin. Tá an t-ádh linn in Éirinn; nuair is leatsa do theach, ní féidir an ruaig a chuir ort, is féidir linn siúl tríd aon shráid is cuma cén reiligiúin! Tá náire orm a rá seo ach buíochas le Dia nach Phalaistíneach mé.

An Chéad Lá

Thosaigh an turas amach go breá…bhí an eitleán ó Bhaile Átha Cliath galánta! Chas mé le beirt duine cairdiúil  ag suí in aice liom le neart suime i mo thuras. Ní raibh fadhb ar bith agam go dtí gur shroich mé Istanbul. Agus mé sa scuaine chun dul ar an eitleán go Tel Aviv, d’fhiafraigh an bean ó ‘Turkish Airlines’ dom cén fáth an raibh mé ag dul go Iosrael? Ní raibh mé ag súil leis sin ar cur ar bith! D’inis mé bréag di dar ndóigh;”Táim chun dul ann mar thurasóir chun breathnú ar na suíomhanna Críostaíochta.” Níor chreid sí mé. D’iarr sí ar gharda breathnú ar mo phas. Bhí siad amhrasach faoi mo shloinne, b’féidir de bharr gur as Gaeilge atá sé..neadar. Tar éis tamailín lig siad dom dul ar an eitleán buíochas le Dia.

Bhí na ceisteanna níos measa i dTel Aviv. Bhí mé ag crith gan stopadh! Isteach i scuaine arís mé chun dul tríd customs. Bhreathnaigh an bhean ar mo phas-leabhar agus ansin orm. Bhí na ceisteanna i bhfad níos deacra an uair seo. “Cén fáth an bhfuil tú anseo?” “Cén áit a bhfuil tú ag fanacht?” “Cé leis ina bhfuil tú ag fanacht?” “Cén fhad?” srl. Choinnigh sí uirthi ar cur ceisteana agus choinningh mise orm ag insingt bréaga. Faoi dheiridh thug siad mo visa dom agus beag nár rith mé leis!

Bhí lá deas agam in Iarúsailéim, nach Mamó a bhéas sásta liom agus mé ag dul timpeall chuig na suíomhanna reiligiúnacha uilig; uaimh Íosa Chríost srl. Chas

Geata Damascus, Iarúsaléim

mé le fear meán-aosta, a bhí ina Moslamach. Nuair a dúirt mé leis go raibh mé ag dul go Hebron labhair sé liom faoi na cúiseanna gur thréig a mhuintir Hebron chun cónaí in Iarúsailéim. D’inis sé dom na rudaí uafásacha a tharlaíonn ar an sráid ina rabhaimid, na páistí marbh ag na fórsaí Iasráiligh srl. Níor chas mé le duine chomh cneasta, chomh cabhrach leis riamh i mo shaol.

 

Ar aghaidh liom an tráthnóna sin chuig Hebron ar bhus. Chonaic mé na ballaí

Radharcanna chuig Beithil

árda a dheighleann na hIosraelaigh óna bPalastínigh. Chonaic mé radharcanna álainn freisin; cnoic leis na céadta crainn ológa. Chas mé leis an ngrúpa ó Youth Against Settlement (YAS); Maria as an gCróit, Mya as an Danmhairg, Mohaned as an bPalaistín agus Issa as an bPalaistín. Eisean an fear i gceannas ar an eagraíocht. Tá cur i láthair ag Mohaned sa Danmhairg agus sa Ghearmáin an tseachtain seo chugainn faoi chúrsaí i Hebron. Thosaigh mé ag cabhrú leis láithreach.

 

 

 

Gach oíche Sathairn tagann grúpa lonnadóirí ón lonnaíocht tríd sráideanna Palaistíneach. Tugann siad turas den áit do lonnadóirí ó áiteana eile agus do thurasóirí. Tarlaí

Os cionn 100 srian (ar Phalaistínigh amháin) cosúil leis seo ar fud cathair Hebron

onn troiblóid ann uaireanta; Palaistínigh nach bhfuil sásta go bhfuil na lonnadóirí ann agus na Lonnadóirí a mhothaíonn gur ba chóir go n-imeoidh na Palaistínigh agus an áit a thabhairt dóibh. D’fhanamar ag an ngeata ag fanacht leo teacht ach níor tháinig siad. An lá sin mharaigh na saighdeoirí Iosrálaigh, cailín Palaistíneach. Rinne sí ionsaí ar fear le scian. Cheap sí gur lonnadóir ab ea é ach Palaistíneach a bhí ann. Chonaic na saighdúirí í á ionsaí agus mharaigh siad í le ceithre urchar. Níl scéal faighte againn den fhear ach amháin go bhfuil sé go breá. Síleann an ghrúpa ó YAS nár tháinig na lonnadóirí amach de bharr sin agus go mbeidh trioblóid ann an lá dar gcionn de bharr an sochraid. Bhí triúr páiste óg ag imirt ar an sráid in aice linn agus muid ag fanacht ar na lonnadói

Cosaint óna lonnaitheoirí

rí. Bhí siad cosnochta, ag imirt in aice le sruth camras ag dul tríd an sráid. Tá na foirgneamh ag titim as a chéile, tá na sráideanna lán le brúscar, rud a mheallann na francaigh, a mheallann na cait, a mheallann na madraí. Tá siad ar fud na háite.

 

Bhí ar YAS bogadh ó fhoirgneamh eile mar go ndearna na saighdeoirí ruatha ar an teach. Anois táimid i dteach díreach in aice leis an seicphointe. Tá an fhoirgneamh ag titim as a chéile. Tá barraí agus sreanga miotalach ar na bhfuinneoga. Tá uisce againn ach níl uisce te. Tá leictreachas agus wifi againn. Tá an t-ádh orm mar gur thóg mé buidéal te liom; tá sé an-fhuar i rith na hoíche agus ganntanas blaincéid. Rachaidh mé chuig an siopa chun earraí a fháil don ionad.

 

Agallamh ar Raidió na Gaeltachta

Rinne mé agallamh inné le Rónán Mac Aodha Bhuí ar a chlár ‘Rónán Beo@3‘ faoi mo thuras atá ag teacht anuas.

Ba mhaith liom a shoiléiriú a chairde, níl dabht ar bith agam ach go bhfuil cinedheighilt ar siúl sa Phalaistín…ach, é sin ráite, táim ag iarraidh an fhianaise a fheiceáil dom féin. Táim ag dul ann chun chintiú dom féin go bhfuilim ag tacú leis an bhfeachtas ceart. Sílim go bhfuil, ach nílim ag iarraidh braith ach amháin ar mo dhá shúil fhéin.

 

Brú ar an nasc ar an bhfocal ‘agallamh’ chun mo chuid cainte a chloisteáil ó 57 nóiméad ar aghaidh.

 

Agallamh ar Raidió Fáilte

Rinne mé agallamh ar Raidió Fáilte le Eoin Ó Néill faoi mo thuras agus céard atá beartaithe agam thall sa Phalaistín.

 

(Brúigh ar an nasc ‘agallamh’ thuas chun éisteacht)

Seo Linn!!!

Níl ach trí lá fágtha.

Trí lá chun mo smaointí, mo mhothúcháin, mo h-imní agus aon droghull a chur ar leath-thaobh. Táim ag fanacht ar Dhaid chun an cás a thabhairt suas dom chun an phacáil a dhéanamh. Táím ag breathnú ar an aimsir ann, cé go bhfuil sé timpeall 17 gcéim celsius tá muintir na h-áite ag gearán faoin bhfuacht, go háirithe san oíche. Bhí sneachta ann cúpla seachtaine ó shin.

Thosaigh an phleanál seo i Mí na Samhna. Bhí mé bréan de fhíseán eile a roinnt ar Facebook nó Twitter gan aon duine faic a rá faoi. Shíl mé nach raibh a dhóthan á dhéanamh agam chun troid ar son ceartaí sibhialta na Palaistíne.

Thosaigh mé ag breathnú ar mo theagmhálaí; mo chairde, mo chomhleacaí tharr na blianta, cairde ón ollscoil, gníomhaígh… Naoise Ó Cairrealláin!!! Fear uasal ó Bhéal Feirste a bhí bainteach i mbunú an tsiopa ‘Ceiliúr an Choilm’ i mBéal Feirste. Seo siopa a dhíolann earraí lámh déanta sa Phalaistín agus as sin an brabús uilig a thabhairt do mhuintir na Palaistíne.

D’fhiafraigh mé dó an raibh aithne aige ar dhuine a thaistil chuig an Phalaistín. Chuireadh i dteangmháil mé le fear uasal eile d’arbh ainm Timmy Hammersley a chuaigh le ghrúpa ollmhór an bhliain seo chaite go dtí an Phalaistín. Bhí Timmy in ann mé a stiúradh i dtaobh céard gur féidir liom a dhéanamh ann. Bhí sé in ann mé a chur i dteangmháil le grúpaí éagsúla thall ann. Faoi dheireadh shocraigh mé obair go deonach le dream d’arbh ainm ‘Youth Against Settlement’.

Bíonn dhá thuairim ann; bíonn an tuairim is dearfaí ag na Gaeilgeoirí go háirithe…”Maith thú! Nach iontach an rud é!”
Ach de gnáth bíonn daoine buartha: “Nach bhfuil sé sin dáinséarach?” nó “Ní leatsa an troid sin, ní cóir duit dul.”
Cuireann an tuairim sin go háirithe as dom go mór! “When good men do nothing, evil triumphs.” Cé nach as an áit mé, ní shin le rá nach bhfuil dualgas ormsa mar dhuine daonna, rud a dhéanamh! Dá mo rud é nach raibh mé in ann cabhrú i mbealach éigean, ní bheadh fáilte is fiche romham!

Níl mé sásta breathnú ar físeán eile gan rud a dhéanamh faoi…nach sin an cúis is fearr?
Anois…más féidir le duine éigean é sin a mhíniú le mo mháthair bhéinn ceart go leor!

Má tá daoine ag lorg tuilleadh míniú ar mo thuras is féidir leo dul chuig beepalestine.wordpress.com